آسیب‌های نخاعی از جمله چالش‌برانگیزترین شرایط پزشکی هستند که می‌توانند زندگی فرد را به طور کامل دگرگون کنند. این آسیب‌ها نه تنها بر عملکرد حرکتی و حسی تأثیر می‌گذارند، بلکه می‌توانند باعث ایجاد مشکلات روانی و اختلال در زندگی اجتماعی فرد شوند. با این حال، روش‌های توانبخشی مانند کاردرمانی، فیزیوتراپی، آب‌درمانی، پزشکی ورزشی و روانشناسی می‌توانند به بیماران کمک کنند تا به مرور زمان به استقلال نسبی دست یابند و کیفیت زندگی خود را بهبود بخشند. در این مطلب به بررسی جامع آسیب‌های نخاعی، نقش کاردرمانی و سایر روش‌های توانبخشی، و همچنین اهمیت مراکز تخصصی مانند بیمارستان توانبخشی نورافشار در درمان و بهبود بیماران نخاعی می‌پردازیم.

آسیب نخاعی چیست و چگونه ایجاد می‌شود؟

آسیب نخاعی به دلیل ضربه، بیماری یا اختلالات مادرزادی به نخاع ایجاد می‌شود. نخاع بخشی از سیستم عصبی مرکزی است که پیام‌های عصبی را بین مغز و بدن منتقل می‌کند. وقتی نخاع آسیب می‌بیند، این انتقال پیام مختل می‌شود و منجر به از دست دادن بخشی از عملکرد حرکتی یا حسی می‌شود.

انواع آسیب‌های نخاعی:

1. آسیب کامل: در این نوع آسیب، تمام عملکردهای حرکتی و حسی زیر سطح آسیب از بین می‌رود.
2. آسیب ناقص: در این حالت، برخی از عملکردهای حرکتی یا حسی باقی می‌ماند.

سطح آسیب نخاعی:

• آسیب گردنی: باعث فلج چهار اندام (کوادری پلژی) می‌شود.
• آسیب سینه‌ای یا کمری: باعث فلج دو اندام تحتانی (پاراپلژی) می‌شود.

چالش‌های بیماران با آسیب نخاعی

بیماران با آسیب نخاعی با چالش‌های متعددی روبرو هستند که می‌تواند زندگی روزمره آن‌ها را تحت تأثیر قرار دهد. این چالش‌ها شامل:

1. مشکلات حرکتی: فلج اندام‌ها، ضعف عضلانی و محدودیت در حرکت.
2. مشکلات حسی: بی‌حسی، گزگز و دردهای عصبی.
3. مشکلات عملکردی: دشواری در انجام فعالیت‌های روزمره مثل لباس پوشیدن، غذا خوردن و حمام کردن.
4. مشکلات روانی-اجتماعی: افسردگی، اضطراب و کاهش اعتماد به نفس.
5. مشکلات محیطی: دسترسی به فضاهای عمومی، حمل و نقل و سازگاری با محیط زندگی.

کاردرمانی برای بیماران آسیب نخاعی: بهبود استقلال و کیفیت زندگی

کاردرمانی یکی از روش‌های موثر توانبخشی است که به بیماران کمک می‌کند تا با استفاده از تمرینات و تکنیک‌های خاص، به مرور زمان به استقلال نسبی دست یابند. اهداف اصلی کاردرمانی برای بیماران نخاعی عبارتند از:

• بهبود قدرت عضلانی و دامنه حرکتی.
• افزایش استقلال در انجام فعالیت‌های روزمره.
• کاهش وابستگی به دیگران.
• بهبود کیفیت زندگی و مشارکت در فعالیت‌های اجتماعی.

مزایای کاردرمانی برای بیماران نخاعی:

1. بهبود عملکرد حرکتی: تمرینات تقویتی و کششی به بیماران کمک می‌کند تا قدرت عضلانی خود را بازیابند و دامنه حرکتی خود را افزایش دهند.
2. افزایش استقلال: کاردرمانی به بیماران آموزش می‌دهد که چگونه فعالیت‌های روزمره خود را به طور مستقل انجام دهند.
3. کاهش درد: تکنیک‌های کاردرمانی می‌توانند به کاهش درد و التهاب کمک کنند.
4. بهبود سلامت روان: با افزایش استقلال و کاهش وابستگی، بیماران اعتماد به نفس بیشتری پیدا می‌کنند.

تمرینات و تکنیک‌های کاردرمانی:

1. تمرینات تقویتی و کششی.
2. تمرینات تعادلی و حرکتی.
3. آموزش مهارت‌های روزمره (ADL).
4. استفاده از وسایل کمکی مانند ویلچر و اسپلینت.